طراحی سازه چیست؟

طراحی سازه یک ساختار مهندسی با المان‌های متعددی مانند ستون‌ها، دیوار‌ها و.. است که برای طراحی هر کدام از آن‌ها باید به عوامل مختلفی توجه شود. این عوامل شامل مقاومت مصالحی که استفاده می‌شود، نیروی استاتیک و دینامیک وارد بر هریک از اجزا و میزان مقاومت آن‌ها و همچنین مجموع باری که قرار است بر فونداسیون و کل ساختار طراحی سازه وارد شود و جزئیات بسیار دیگری هستند.

مصالح و متریال‌‌های مختلفی برای طراحی سازه‌‌ ها استفاده می‌شوند. این مصالح می‌توانند از موادی مانند چوب در سازه‌‌های کوچک جنگلی یا روستایی تا بتن و فولاد در ساختمان‌های بزرگ متفاوت باشد. مواد و روش‌های جدیدی هم در سال‌های اخیر در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند که هم هزینه تمام شده ساخت و ساز را کاهش می‌دهند و هم موجب مقاومت بیشتر در طراحی سازه می‌شوند. از جمله آن‌ها سازه‌‌های وافل هستند که طراحی مشبکی دارند، ایمنی ساختمان را بسیار بالا می‌برند و به دلیل مزایای فراوانی که دارند، مورد توجه گسترده سازندگان و مهندسان قرار گرفته اند.

اصول طراحی سازه یکی از مهمترین مواردی است که در مهندسی ساختمان باید رعایت شود. اگر طراحی سازه به صورت اصولی و درستی وجود نداشته باشد، همه هزینه‌ها و تلاش‌‌های مرحله اجرا نمی‌تواند جلوی آسیب‌پذیری و عملکرد نامناسب طراحی سازه را بگیرد و ممکن است منجر به خسارت‌های جدی مالی و حتی انسانی شود. این مساله طراحی سازه در کشور ما که روی کمربند زلزله قرار دارد و درمعرض انواع بلایای طبیعی است، حیاتی‌تر به نظر می‌رسد.

منظور از طراحی سازه چیست و شامل چه مواردی می شود؟

طراحی سازه ساختمان، تمام موارد دخیل در اجرای ساختمان را در بر می گیرد در این بین نقطه نظرات متفاوت امری بدیهی است که با برگزاری جلسات و نشست های مختلف بین سایر اعضای درگیر در پروسه رفع خواهد شد و نتیجه پایانی طراحی سازه برای پیدا کردن بهترین روش اجرای سازه که مهم ترین عامل اجرای ساختمان نیز می باشد هدف ماست. مهندس سازه در ساختمان های متوسط آیتم های زیادی را در نظر می گیرد تا فرم سازه ایده آل و استاندارد متناسب با پروژه را پیدا کند برجسته ترین آیتم هایی که از دید کارفرما جهت طراحی سازه ساختمان اهمیت دارد. در وهله اول شامل قیمت مناسب پروژه و کیفیت اجرا و نقشه ساختمان را در بر می گیرد طراح سازه در طراحی خود اقتصادی بودن سازه را در نظر می گیرد تا هزینه های اجرای ساختمان از بودجه مورد نظر بالاتر نرود در واقع طراحی سازه ساختمان تا حد زیادی وابسته به بودجه اجرای ساختمان صورت می پذیرد و از این رو رکن اساسی در یک کیس معماری به شمار می رود.
کیفیت طراحی سازه باید به گونه ای در نظر گرفته شده باشد که فضاهای طراحی شده توسط طراحی معماری با محدودیت روبرو نشود زیرا کلیه بخش های معماری از قبیل  طراحی نما که خود به تنهایی از مهم ترین قسمت های یک بنا به شمار می رود کاملا تحت تاثیر سازه است یا در بخش های طراحی داخلی به عنوان نمونه ستونی در اتاق ها یا سایر فضاها ایجاد نشود یا تعداد پارکینگ ها مطابق با طرح معماری باشد آیتم دیگر زمان اجرای پروژه ساختمان در نظر گرفته شده به گونه ای که هر چه سرعت اجرای ساختمان  بالاتر رود پروژه اقتصادی تر خواهد بود و طراح سازه این مورد را در طراحی سازه لحاظ می کند در هر یک از موضوعات مورد اشاره طراحی سازه ساختمان متفاوت خواهد بود. مثلا در طراحی سازه بتنی با میلگرد و بتن و آرماتور سر و کار داریم یا  طراحی سازه فلزی که یک سازه فولادی یکپارچه داریم هر کدام ملاحظات خاص خود را جهت اجرای ساختمان خواهند داشت طراح سازه با طراحی و ترسیم تیر ها توسط پلان طراحی شده سازه بسته به ملاحظلات از انواع دال ها، تیرچه ها و.. در طراحی سازه ساختمان  کمک می گیرد و با ترسیم مقاطع تیر ها (میلگرد های اصلی و تقویتی) دیتیل های طراحی سازه شامل اندازه ستون های ساختمان و شماره و سایز میلگرد ها و خاموت ها نسبت به آکس بندی اندازه ها اقدام می کند و نهایتا با تیپ بندی میلگردها و ترسیم مقطع عرضی و طولی میلگرد ها یا تیرها و تعیین فاصله اصولی و استاندارد برای آرماتور بندی یا دسته کردن میلگرد ها و خاموت ها نسبت به طراحی سازه اقدام می کند.

طراحی سازه توسط چه کسی انجام می شود؟

شخصی که طراحی سازه یک ساختمان را در دست می‌گیرد، می‌بایست با شرکت در آزمون نظام مهندسی، به صورت رسمی، پروانه اشتغال به کار را کسب کرده باشد. پروانه نظام مهندسی در چهار درجه صادر می‌شود: ارشد، پایه 1، پایه 2 و پایه 3. به هر کدام از این پایه ها سهمیه مشخصی برای فعالیت اختصاص داده شده است. به شخصی که به تازگی در آزمون نظام مهندسی قبول می‌شود، در ابتدا پروانه پایه 3 داده می‌شود. این شخص می‌توان با کسب تجربه و موفقیت در عملکرد خود، پایه خود را ارتقاء داده و پروانه ارشد را از آن خود کند. طراحی سازه ساختمان جزئیات زیادی دارد که با تمرین و تکرار می‌توان بر آن مسلط شد. مهندسان عمرانی که مدرک کارشناسی این رشته را دارند، می‌توانند پس از گذشت 3 سال از دریافت مدرک، در آزمون نظام مهندسی شرکت کنند.

روند طراحی یک سازه
طراحی یک ساختمان شامل پیچیدگی خاصی نمی باشد. اما باید به صورت دقیق انجام شود. به طور مثال شما برای طراحی یک ساختمان در ابتدا باید تمامی برنامه ‌ریزی‌ های خود را به صورت دقیق انجام دهید. باید بررسی کنید که در میزان فضایی که به شما ارائه شده برای ساخت ساز، چه محدودیت ها و تهدیدهای وجود دارد. سپس با یک برنامه ریزی دقیق برای ساخت یک سازه اقدام می کنید. در مرحله بعد شما باید تمامی نیاز های ساخت آن ساختمان را در نظر بگیرید. شما باید در ابتدا بررسی کنید که متریال مورد نیاز شما چیست؟ تعداد کارگران و افرادی که باید در آن محیط کار کنند چقدر است و سپس نقشه های فیزیکی آن ساختمان باید تهیه شود. در مرحله بعد باید به ساخت آن ساختمان اقدام شود. در کل می توان گفت که روند طراحی سازه آنقدر پیچیده نیست و شما می توانید با یک برنامه ریزی دقیق از صفر تا صد یک ساختمان محکم و قدرتمند را بسازید. لازم به ذکر است که شما در ابتدا تا انتها باید برای ساختن ساختمان از وسواس خاصی استفاده کنید تا بهترین سازه را داشته باشید.

سخن پایانی
در پایان حتماً و حتماً توجه داشته باشید که از متریال درجه یک برای ساختمان خود استفاده کنید. بعضی از افراد با توجه به شرایط مالی نامناسب، مواد درجه دو یا سه را خریداری می کنند. اما توصیه ما به افراد این است که در هر شرایطی (حتی در صورت خوابیدن پروژه تا تهیه بودجه مناسب) متریال درجه یک استفاده کننده. لذا متریال درجه دو یا سه در کوتاه مدت مستهلک شده و نیاز به بازسازی در آن ها به چشم می خورد. برای طراحی سازه سعی کنید افرادی را استفاده کنید که پروژه های موفقی داشته باشند. البته از نیروی جوان هم در طراحی سازه می توان استفاده کرد. لازم به ذکر است که یک ساختمان با توجه به کاربری آن باید طراحی شود. به طور مثال یک سازه، سازه تجاری و یک سازه، سازه مسکونی است. پس نوع هزینه ها، نوع ساخت، نوع فضا سازی و... در هر کدام متفاوت است و باید از متخصصین امر در این زمینه استفاده کنید.

منبع:https://sahandsazeh.co/